Haićanska revolucija

Haićanska revolucija
	Deo francuskih revolucionarnih i Napoleonskih ratova
Vrijeme:	21. august 1791 – 1. januar 1804
Mjesto:	Saint-Domingue
Rezultat:	haićanska pobjeda nestanak francuske kolonijalne vlasti; masakr bijelog francuskog stanovništva na Haitiju;
Teritorijalne; promjene:	uspostavljeno nezavisno Carstvo Haiti
Sukobljene strane
1791–1793; Bivši robovi; francuski rojalisti; Španija (od 1793)	1791–1793; Robovlasnici; Kraljevina Francuska (do 1792); Francuska Republika
1793–1798; francuski rojalisti; Velika Britanija; Španija (do 1796)	1793–1798; Francuska Bivši robovi;
1798–1801; Louvertureovi lojalisti	1798–1801 Rigaudovi lojalisti; Španija
Komandanti i vođe
1791–1793; Dutty Boukman †; Georges Biassou; Vincent Ogé ; André Rigaud; ; 1793–1798; Paul-Louis Dubuc; Thomas Maitland; Joaquín Moreno; ; 1798–1801; Toussaint Louverture; ; 1802–1804; Toussaint; Louverture; Jean-Jacques Dessalines; Henri Christophe; Alexandre Pétion; François Capois; John Duckworth; John Loring	1791–1793; Viscount de Blanchelande; Léger-Félicité Sonthonax; ; 1793–1798; Toussaint Louverture; > André Rigaud; Alexandre Pétion; ; 1798–1801; André Rigaud; ; 1802–1804; Napoleon Bonaparte; Charles Leclerc †; Vicomte de Rochambeau; Villaret de Joyeuse; Federico Gravina
Snaga
redovne trupe: 55.000,; dobrovoljci: 100,000+; 31.000	redovne trupe: 60.000,; 86 linijskih brodova i fregata
Žrtve i gubici
Haićani: 200.000 mrtvih; Britanci: 45.000 mrtvih	Francuska: 75.000 mrtvih
	Bijeli kolonisti: 25.000 mrtvih

Haićanska revolucija (francuski: Révolution haïtienne) je naziv za niz međusobno povezanih oružanih sukoba koji su se odigrali na karipskom otoku Hispaniola od 1791. do 1804. godine, a koji su doveli do prestanku dotadašnje francuske vlasti na zapadnim dijelom otoka, odnosno kolonijom Saint-Domingue, odnosno uspostavom nezavisne države Haiti. Započeo je kao ustanak tamošnjih, pretežno crnih i mulatskih robova protiv francuskih bijelih robovlasnika, velikim dijelom potaknut revolucionarnim zbivanjima u samoj Francuskoj, odnosno proklamiranim idealima o ljudskim i građanskim pravima koja su uključivala ukidanje ropstva. Sukob je zakompliciran kako frakcijskim sukobima među samim Haićanima, tako i izbijanjem francuskih revolucionarnih ratova zbog kojih su se u sukob na Haitiju umiješale Britanija i Španija. U završnoj fazi su se bivši robovi na čelu sa Toussaintom Louvertureom i Jean-Jacquesom Dessalinesom okrenuli protiv Napoleona Bonapartea i 1803. godine razbili posljednji francuski pokušaj uspostave vlasti nad otokom, a počekom 1804. proglasili nezavisnost. Haiti je tako, uz SAD, postao najstarija nezavisna država Zapadne hemisfere, a Haićanska revolucija se često navodi kao jedini uspješni ustanak robova u historiji.

Izvori

↑ Madiou, Thomas (1848). Histoire d'Haiti Volume 3 of Histoire d'Haïti [1492-]. J. Courtois,. str. 313.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Scheina. Latin America's Wars. Potomac Books. str. 1772.

Vanjske veze

The Louverture Project, a wiki about the history of Haiti
Haiti: History of Shaken Country – Video interview with historian Laurent Dubois
Haiti Archives
"Égalité for All: Toussaint Louverture and the Haitian Revolution" Arhivirano 2011-07-30 na Wayback Machine-u. Noland Walker. PBS documentary. 2009
France Urged to Pay $40 Billion to Haiti in Reparations for "Independence Debt" – video report by Democracy Now!
The Other Revolution: Haiti, 1789 – 1804 digital exhibition from Brown University
15 Minutes History, UT at Austin
Two Revolutions in the Atlantic World: Connections between the American Revolution and the Haitian Revolution Gilder Lehrman Center, Laurent Dubois.
"Upheavals in France and Saint-Domingue" Arhivirano 2020-11-14 na Wayback Machine-u Brown University

[Madiou-1] Madiou, Thomas (1848). Histoire d'Haiti Volume 3 of Histoire d'Haïti [1492-]. J. Courtois,. str. 313.

[Scheina-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Scheina. Latin America's Wars. Potomac Books. str. 1772.

[1]

[2]